Το μπακάλικο του πατέρα, η Αμερική, η Λεμεσός, οι δημοτικές εκλογές και η απογοήτευση που νιώθει από το κόμμα, από έναν άνθρωπο που αισθάνεται ότι έχει προσφέρει. «Στις εκλογές συνάντησα 3-4 περιπτώσεις που με ψήφισαν επειδή ο πατέρας μου έσκισε κάποτε ένα τεφτέρι με βερεσέδια, που δεν μπορούσαν να πληρώσουν», είπε. Ο νέος Δήμαρχος Λεμεσού μιλάει για τη ζωή του.
Γεννήθηκα στη Λεμεσό, στην περιοχή της Αγίας Τριάδας, και συγκεκριμένα στην οδό Σαχτούρη, που βρισκόταν ανατολικά του λιθογραφείου του Κουβά. Εκεί τώρα στεγάζεται το Πολιτιστικό Κέντρο «Πάνος Σολομωνίδης». Η Λεμεσός τότε ήταν μια μικρή πόλη, που έφτανε σχεδόν μέχρι τη Γλάδστωνος. Πάνω από τη Γλάδστωνος ήταν μόνο χωράφια. Όταν ήμουν ακόμα μικρός, η οικογένειά μου μετακόμισε στην περιοχή του Αγίου Νεκταρίου, μια πολύ αραιοκατοικημένη περιοχή τότε.
Ο πατέρας μου ήταν μπακάλης. Κατάγεται από την Πάφο κι επειδή ορφάνεψε από πολύ μικρός, αναγκάστηκε να έρθει στη Λεμεσό 11 ετών για να μπει στη βιοπάλη. Ένα ήταν το όνειρό του: να φτιάξει το δικό του μπακάλικο. Πέρασε από πολλές δουλειές, αλλά τα κατάφερε. Το μπακάλικο λοιπόν υπήρξε κυρίαρχο μέρος στη ζωή μου. Από παιδί ήμουν μέσα στο μαγαζί και βοηθούσα τους γονείς μου. Όταν δεν είχα σχολείο ή ποδόσφαιρο, ήμουν εκεί.
Με άφηνε να διαβάζω και να παίζω ποδόσφαιρο χωρίς κανένα περιορισμό, αλλά με τα υπόλοιπα ήταν αυστηρός, γιατί έπρεπε να βοηθάω στη δουλειά. Πρέπει να σας πω ότι ο πατέρας υπήρξε πολύ δημοφιλής ως μπακάλης, ήταν φιλικός και πολύ εξυπηρετικός. Αν έδινε βερεσέ; Είχε σκίσει πολλά τεφτέρια με βερεσέδες. Πρόσφατα, στις εκλογές, συνάντησα 3-4 περιπτώσεις, που μου αποκάλυψαν ότι ο λόγος που με ψήφισαν ήταν επειδή ο πατέρας μου έσκισε ένα τεφτέρι με βερεσέ, που δεν μπορούσαν να πληρώσουν.
Υπερήφανοι Λεμεσιανοί
Λέτε ότι για τους Λεμεσιανούς έχει μεγάλη σημασία το ότι γεννήθηκαν στη Λεμεσό. Δεν θα το έλεγα. Εξίσου Λεμεσιανοί είναι και όσοι δεν γεννήθηκαν στη Λεμεσό, αλλά ήρθαν ως πρόσφυγες. Θεωρώ ότι έχουν το απόλυτο κεκτημένο δικαίωμα στην πόλη γιατί ζουν εδώ, προσφέρουν εδώ και συνδιαμορφώνουν τη Λεμεσό όπως όλοι. Λέμε συχνά ότι η Λεμεσός φιλοξένησε τους αδερφούς μας πρόσφυγες, αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι της ανταπέδωσαν στο πολλαπλάσιο, της έδωσαν πλούτο και δυναμισμό. Η λέξη «βέρος», που χρησιμοποιούν πολλοί, είναι μια αδόκιμη λέξη.
Τι κάνει τη Λεμεσό να ξεχωρίζει; Η θάλασσα είναι καθοριστική. Είναι πολύ σημαντικό να ζει κανείς σε μια πόλη που έχει θάλασσα, γιατί το θαλασσινό στοιχείο είναι πηγή ζωής και ελπίδας. Το να ξέρεις ότι μπορείς να στρέψεις το βλέμμα προς τον νότο και να τη δεις ή ότι μπορείς να κολυμπήσεις ανά πάσα στιγμή, είναι σημαντικό. Μπορεί να είπαμε ότι αναπτύχθηκε το παραλιακό μέτωπο κι έμεινε πίσω η υπόλοιπη Λεμεσός, ήταν όμως σημαντικό να στραφεί η Λεμεσός ξανά προς τη θάλασσα, με ό,τι σημαίνει αυτό.
Το αγαπημένο μου σημείο στη Λεμεσό είναι το Δασούδι. Ξέρω ότι είναι εκτός του δήμου μας, αλλά αυτό είναι. Συνδυάζει το πράσινο και τη θάλασσα, με εκφράζει και νιώθω ταυτισμένος μαζί του.
Σημαιοφόρος στην Ανεξαρτησίας
Ήμουν καλός μαθητής και υπήρξα ο σημαιοφόρος του Λανιτείου. Διάβαζα απλώς πολύ, δεν ήμουν πιο έξυπνος από τους υπόλοιπους. Το να είσαι σημαιοφόρος σε ένα από τα τρία δημόσια σχολεία που υπήρχαν τότε, ήταν μεγάλη υπόθεση. Σκεφτείτε, τότε η παρέλαση γινόταν στην Ανεξαρτησίας και όλη η Λεμεσός μαζευόταν εκεί, ήταν ένα μεγάλο event.
Όπως θα ξέρετε, ο σημαιοφόρος αναδεικνύεται στην αρχή του χρόνου, επειδή είχε τους καλύτερους βαθμούς την προηγούμενη χρονιά και η πρώτη εμφάνισή του είναι την 28η Οκτωβρίου. Με την εμφάνιση αυτή λοιπόν, με έμαθε όλη η Λεμεσός και μάλιστα αρκετοί ξαφνιάστηκαν, γιατί με ήξεραν διαφορετικά, ήμουν κοινωνικός, έπαιζα ποδόσφαιρο και δεν ήμουν ο κλασικός σπασίκλας.
Χωρισμένα τα αγόρια από τα κορίτσια
Αν έκανα αταξίες; Αλίμονο σ’ εκείνον που δεν έκανε αταξίες όταν ήταν παιδί. Κάναμε πολλά πειράγματα στους καθηγητές, αλλά και ξενύχτια όταν πήγαμε στον Στρατό. Οι συνθήκες, ξέρετε, ήταν πάρα πολύ «σφιχτές», η Λεμεσός ήταν μια πολύ κλειστή κοινωνία.
Για παράδειγμα, πηγαίναμε στο μαθητικό σινεμά και εκεί οι θέσεις ήταν διαμορφωμένες έτσι, ώστε να κάθονται αλλού τα κορίτσια κι αλλού τα αγόρια. Θυμάμαι, επίσης, ότι δίπλα από το Λανίτειο ήταν το 1ο Γυμνάσιο Θηλέων, με τα δύο σχολεία να χωρίζονται από έναν φράχτη. Ο μόνος τρόπος να έρθει κανείς σε επαφή με τα κορίτσια ήταν να πάει στον φράχτη, αλλά ήταν ένα κακόφημο σημείο του σχολείου για να πηγαίνει κανείς. Ιδίως για τα κορίτσια, το να πει κανείς ότι ήταν «του φραμού», ήταν κάτι προσβλητικό.
Κάτω από αυτές τις συνθήκες, καταλαβαίνετε τι σήμαινε να τελειώσεις το σχολείο και να πας στο Στρατό. Από μια πλήρως ελεγχόμενη κατάσταση, έμπαινες σε μια κατάσταση εκτός ελέγχου. Στη μετάβαση αυτή, τα παιδιά αποκτούσαν μια ελευθερία που πιθανώς να μην μπορούσαν να διαχειριστούν. Σήμερα, που τα πράγματα είναι καλύτερα και πιο ελεύθερα, τα παιδιά μεγαλώνουν πιο φυσιολογικά και μπορούν να ενταχθούν πιο εύκολα στην κοινωνία.
Η πολιτικοποίηση στην Αμερική
Έφυγα στην Αμερική για σπουδές γιατί πάντα ήθελα να ταξιδέψω εκεί. Μου ασκούσε μια γοητεία, ήταν η χώρα όπου τα πάντα συμβαίνουν εκεί. Όταν τελειώσαμε τις εξετάσεις, είχα εγγραφεί στην Ελλάδα για σπουδές και ταυτόχρονα αποτάθηκα σε αμερικανικά πανεπιστήμια, απ’ όπου πήρα μια αρκετά καλή υποτροφία. Ήταν μια πολύ καλή ευκαιρία για εμένα, γιατί ταυτόχρονα δεν θα επιβάρυνα τους γονείς μου. Η Αμερική ήταν μια εμπειρία, καθώς εκείνη την εποχή η χώρα ψαχνόταν να αναγνωρίσει τα λάθη της, έκανε τα πρώτα ανοίγματα προς την Κίνα, αλλά και τα πρώτα βήματα επαναπροσέγγισης με τη Σοβιετική Ένωση.
Την εποχή μου στην Κύπρο, δεν υπήρχε κανείς που να μην ήταν πολιτικοποιημένος, απλώς όταν είναι κανείς νεαρός, μέσα του δουλεύει περισσότερο το συναίσθημα. Προσωπικά, είχα αρχίσει να προβληματίζομαι πολιτικά από τον στρατό, αλλά περισσότερο αυτό συνέβη στην Αμερική όταν έγινε το πραξικόπημα από τη χούντα. Έπαιξε επίσης σημαντικό ρόλο το γεγονός ότι είχα πρόσβαση σε μεγάλες πηγές πληροφόρησης, όπως η τεράστια βιβλιοθήκη του πανεπιστημίου. Διάβασα πολύ και ήρθα σε επαφή με μια πολύ διαφορετική προσέγγιση της Ιστορίας, από εκείνη που μας έδιναν τα κλειστά πλαίσια της Κύπρου και κάτω από τη συναισθηματική φόρτιση της εποχής.
Μεγάλα πρότυπα στη ζωή μου υπήρξαν ο Μάρτιν Λούθερ Κίνγκ, ο Μαχάτμα Γκάντι, αλλά και κάποιοι δήμαρχοι της Λεμεσού, όπως ο Χριστόδουλος Σώζος και ο Πλουτής Σέρβας.
Απογοητευμένος από την ΕΔΕΚ, όχι αδικημένος
Όντως, δείχνω ήρεμος, αλλά θυμώνω κι εγώ καμιά φορά. Τι με θυμώνει; Το άδικο. Επίσης, με θυμώνει όταν κάποιος προσπαθεί να κάνει κάτι έξω από τα σωστά πλαίσια, σε κάποιον που δεν μπορεί να αντιδράσει. Αν εγώ έχω αδικήσει κόσμο; Κάθε μέρα αδικώ και πρώτα απ’ όλα τον εαυτό μου.
Αν νιώθω αδικημένος από την ΕΔΕΚ; Αδικημένος όχι, απογοητευμένος ναι. Όχι όμως από τον κόσμο της, αλλά από την ηγεσία. Ο κόσμος με στήριξε πολύ στη Λεμεσό κι αυτό γιατί έχει πιο γνήσια αισθήματα. Ρωτάτε πότε ήταν η τελευταία φορά που μίλησα με τον Μαρίνο Σιζόπουλο. Νομίζω ήταν αρχές Απριλίου, όταν μου ανακοίνωσε την απόφασή του να είναι υποψήφιος για τη Λεμεσό.
Η Δημαρχία ως πολιτική συνέχεια;
Διετέλεσα λειτουργός σε δημόσιο οργανισμό επί 30 χρόνια, με μια προσφορά που είχε ανταπόκριση από τον κόσμο. Επίσης, διετέλεσα δύο χρόνια υπουργός και όχι αποτυχημένος και άλλα πέντε χρόνια βουλευτής, όπου έκανα ό,τι μπορούσα. Δεν θεωρώ ότι η συνέχιση της πολιτικής μου παρουσίας είχε προϋπόθεση την οποιαδήποτε καρέκλα. Όποτε είχα ένα αξίωμα, ένιωθα ότι είχα και την επιθυμία, την όρεξη και τη βούληση για να προσφέρω.
Το να προσφέρεις στην πόλη σου είναι κάτι πολύ όμορφο και νομίζω ότι τώρα που μου δίνεται η ευκαιρία να το πράξω, με γεμίζει απόλυτα. Τη Δημαρχία της Λεμεσού δεν την είδα ως συνέχιση της πολιτικής μου καριέρας, την οποία θα μπορούσα να συνεχίσω με πιο ανώδυνους και εύκολους τρόπους. Αυτή η θέση δεν ήταν η πιο εύκολη λύση για κάποιον που θέλει απλώς να βολευτεί, δεν βολεύεσαι με έναν αγώνα που μοιάζει με βουνό.
Αν δεν έβγαινα δήμαρχος η ζωή μου θα ήταν πολύ πιο ήσυχη, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν θα προσπαθούσα να συνεχίσω την ενασχόλησή μου με τα κοινά, με όποιο τρόπο μού παρέχετο, φτάνει να ήταν μέσα στα πλαίσια μιας φιλοσοφίας που να μου ταίριαζε. Δεν θα μπορούσα να ακυρώσω τον εαυτό μου.
Πρόσωπα επιρροής
Ποιοι με επηρεάζουν στις αποφάσεις που λαμβάνω; Υπάρχουν δύο πόλοι. Ο ένας είναι η άμεση οικογένεια: η γυναίκα μου και τα παιδιά μου, ο πατέρας και τα αδέρφια μου. Ο άλλος πόλος είναι ένας στενός κύκλος από πολύ στενούς φίλους, τόσο εντός όσο και εκτός πολιτικής, ο οποίος δεν είναι σταθερός, αλλά αλλάζει και διαμορφώνεται ανάλογα με τις εξελίξεις. Μπορώ να πω, ότι με τις δημοτικές εκλογές αυτός ο κύκλος αναδιαμορφώθηκε, μπήκαν μέσα άτομα που μέσα από την πολύ έντονη διαδικασία των εκλογών αναδείχτηκαν ως φίλοι με τους οποίους οφείλει κανείς να μιλά.
Όταν ξεκινάει μια νέα περίοδος, όπως τώρα, εκείνο που σε καθορίζει περισσότερο είναι οι τελευταίες πράξεις της ζωής σου. Θεωρώ ότι ήταν μεγάλη τιμή και θεωρώ τυχερό τον εαυτό μου που μου δόθηκε μια τέτοια ευκαιρία, όπως η Δημαρχία της Λεμεσού. Θα προσπαθήσω να αντλήσω ό,τι μπορώ να αντλήσω, από κάθε πηγή, για να κάνω κάτι που θα μπορώ να νιώθω ότι έχω προσφέρει κάτι σε αυτή την κοινωνία όπου ζούμε. Με ό,τι σημαίνει αυτό.
*Πρώτη δημοσίευση εφημερίδα Σημερινή.
Close Enough 