
Η Κακοπετριά, το πραξικόπημα, η πολιτική, η έντονη σχέση με τον πατέρα και η ευρωπαϊκή συνείδηση από μια γυναίκα που θεωρεί τον αυθορμητισμό της επικίνδυνο. Όταν οι πραξικοπηματίες μου ζήτησαν ταυτότητα, τους είπα, «δεν μας ειδοποιήσατε ότι θα κάνετε πραξικόπημα να την έχουμε μαζί». Η Εκπρόσωπος Τύπου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Κύπρο Αλεξάνδρα Ατταλίδου, μιλάει για τη ζωή της.
Γεννήθηκα στην Κακοπετριά, το χωριό του πατέρα μου. Έμεινα εκεί μέχρι 12 ετών και μετά μετακομίσαμε στη Λευκωσία, όπου και μεγάλωσα. Τελείωσα το GC School of Careers, σπουδάζοντας εργαζόμενη, αρχικά σε έναν τουριστικό οργανισμό και μετά στον Κυπριακό Οργανισμό Τουρισμού, ενώ πολύ νέα έγινα μητέρα. Να σκεφτείτε ότι όταν ήμουν 38 ετών, ο γιος μου είχε φύγει για σπουδές.
Δεν θα βρείτε δημοσιευμένα πολλά πράγματα για την προσωπική μου ζωή κι αυτό γιατί θεωρώ ότι τον κόσμο δεν θα πρέπει να τον ενδιαφέρουν τα προσωπικά μου. Είμαι από τους ανθρώπους που πιστεύω ότι όταν κάνεις μια δουλειά, θα πρέπει να προβάλλεται αυτή και όχι εσύ. Από σπουδές, το πρώτο μου πτυχίο είναι Επικοινωνία και Δημόσιες Σχέσεις και το δεύτερο Διοίκηση Επιχειρήσεων, αλλά με προσανατολισμό στην Ευρωπαϊκή Διοίκηση.
Με ενδιέφερε από πολύ νωρίς η πολιτική, ως εργαλείο για να πάει μπροστά ένας τόπος και όχι για να διεκδικήσω εγώ κάποιο αξίωμα. Η πολιτική είναι ο μόνος τρόπος για να αλλάξει μια κοινωνία και γι’ αυτό ασχολήθηκα με θέματα ισότητας των φύλων, περιβάλλοντος, αλλά και με το θέμα του Κυπριακού, καθώς είμαι παιδί του πολέμου. Ο γιος μου μεγάλωσε με μια μητέρα που έτρεχε συνεχώς σε συναντήσεις και συζητήσεις, κι έζησε μαζί μου ως παιδάκι τις πορείες των γυναικών που έσπασαν τη διαχωριστική γραμμή.
«Δεν τη γλιτώνεις»
Πώς ήρθα σε επαφή με όλα αυτά; Οι γονείς μου ήταν παιδιά της εργατικής τάξης, αλλά, περιέργως, ήταν άνθρωποι που διάβαζαν πάρα πολύ. Η πρώτη μνήμη που έχω από τον πατέρα μου είναι χειμώνα, μπροστά στο τζάκι και ο πατέρας μου -ο οποίος έχει υπέροχη φωνή- να μας διαβάζει τους Άθλιους του Βίκτωρος Ουγκώ. Ε, δεν τη γλιτώνεις με τέτοιες παραστάσεις. Διαβάζαμε, ακούγαμε ραδιόφωνο, βλέπαμε πάντα τις ειδήσεις, διαβάζαμε πάντα εφημερίδες. Συζητούσαμε και διαφωνούσαμε πολύ, ειδικά με τον πατέρα μου, αλλά πάντα σεβόμουν και σέβομαι την τιμιότητά του. Ήταν τίμιος σε ακραίο βαθμό θα έλεγα, τόσο που μας έλεγε ότι θα μας έλιωνε τα δάχτυλά μας, αν ποτέ πάρουμε κάτι που δεν μας ανήκε. Ήταν τόσο αυστηρός.
Με επηρέασε η αυστηρότητά του, αλλά θα έλεγα θετικά. Ήταν άνθρωπος που αν έπαιρνες 9 στο διαγώνισμα δεν σου έλεγε μπράβο, αλλά ρωτούσε γιατί δεν πήρες 10. Πολλές φορές ένιωθα ότι όλο αυτό ήταν άδικο και μου άφησε ένα κατάλοιπο, πάντα να προσπαθώ να του αποδείξω ότι μπορώ να τα καταφέρω. Ξέρετε πότε τελείωσε αυτό το απωθημένο; Όταν έγινα 42 ετών και πέρασα τις εξετάσεις για το Χρηματιστήριο, όπου κατάφερα να αποκτήσω το δίπλωμα της Τεχνικής Αναλύτριας χρηματιστηριακών προϊόντων. Ήμουν στους πέντε του κόσμου που πέρασαν με «Distinction». Πήρα τηλέφωνο τον πατέρα μου, του το είπα και μου απάντησε «μπράβο, κόρη μου». Έκλεισα το τηλέφωνο, κάθισα κάτω και άρχισα να γελάω μόνη μου. Όσα αρχικά με θύμωναν πάνω του, κάποια στιγμή έγιναν μέσα μου ένα κομμάτι τρυφερότητας για εκείνον. Αυτό ξεκίνησε όταν έγινα μητέρα.
«Ήμασταν αγρίμια»
Ήμασταν πολύ άτακτα ως παιδιά, ήμασταν αγρίμια. Κάποτε, στο πλαίσιο των εξερευνήσεών μας στη φύση, βγήκαμε αρκετά έξω από το χωριό και βρεθήκαμε στο νεκροταφείο. Παρά το ότι ήμασταν κάπως τρομοκρατημένοι, μπήκαμε μέσα και διαπιστώσαμε ότι κάποιοι τάφοι είχαν αναμμένα καντήλια, ενώ άλλοι όχι.
Αγανακτήσαμε από την αδικία. Αποφασίσαμε λοιπόν να ανάψουμε σε όλους τα καντήλια, για να αποκαταστήσουμε το δίκαιο. Ξεκινήσαμε να βάζουμε λάδι από το ένα καντήλι στο άλλο και η επιχείρηση πήγαινε καλά, μέχρι που ξαφνικά, ακούσαμε μια φωνή από το βάθος να φωνάζει «τι κάνετε εκεί, καταραμένα;»! Ήταν κάποιος που είχε έρθει να δει το νεκροταφείο, αλλά εμείς φοβηθήκαμε τόσο πολύ, που τρέξαμε σχεδόν δύο μίλια μέχρι να ηρεμήσουμε.
Είρων απέναντι στους πραξικοπηματίες
Το πραξικόπημα με βρήκε στον Άγιο Ανδρέα, αλλά εκείνο το Σαββατοκύριακο όλοι είχαν πάει Κακοπετριά, εκτός από εμένα που είχα μείνει μόνη μου. Η γειτόνισσά μου ήταν η ποιήτρια Νίκη Λαδάκη Φιλίππου, η οποία τότε ήταν ιδιαιτέρα του Υπουργού Παιδείας. Επειδή λοιπόν ήμουν μόνη μου, κοιμόμουν στο σπίτι τους. Το πρωί που ξύπνησα, οι δυο μικρές της κόρες είπαν ότι θα έπρεπε να μείνουμε στο σπίτι γιατί «είχε βόμβες». Δεν ξέραμε τι γινόταν. Κάποια στιγμή, χτυπάει το κουδούνι και εμφανίζεται η αδερφή μου, που ήταν ένα χρόνο μεγαλύτερη και η οποία ερχόταν στη Λευκωσία γιατί είχε εξετάσεις. Ήταν αναμαλλιασμένη και κλαμένη, γιατί είχε περπατήσει μέχρι το σπίτι ανάμεσα σε μάχες.
Την Πέμπτη που επέτρεψαν στα λεωφορεία να κυκλοφορήσουν, ήρθε ο πατέρας μου να μας πάρει για το χωριό. Εκεί έκανα μια μεγάλη ανοησία, την οποία δεν θα ξεχάσω ποτέ. Πήραμε το λεωφορείο να επιστρέψουμε, αλλά μας σταμάτησαν στην Πύλη Πάφου για έλεγχο. Ο πατέρας μου καθόταν δίπλα από τον οδηγό. Μπήκαν οι στρατιώτες μέσα και τον ρώτησαν τι έκανε στη Λευκωσία. Όταν τους εξήγησε ότι ήρθε να μας πάρει, ήρθαν σε εμάς και ζήτησαν ταυτότητες. Η αδερφή μου την είχε μαζί για τις εξετάσεις, αλλά εγώ την είχα αφήσει στο σπίτι, μέσα στο συρτάρι. Όταν τους το είπα, θύμωσαν και είπαν «γαϊδούρια είστε εσείς οι Κύπριοι και έχετε τις ταυτότητες μέσα στο συρτάρι;». Τότε τους απάντησα, «δεν μας ειδοποιήσατε ότι θα κάνετε πραξικόπημα να την έχουμε μαζί».
Μας κατέβασαν κάτω, μας έστησαν στον τοίχο και έβαλαν τη λόγχη στο λαιμό του πατέρα μου και ερεύνησαν εμάς και το λεωφορείο. Όταν τελείωσαν όλα αυτά και ξαναμπήκαμε στο λεωφορείο, γύρισε ο πατέρας και μου είπε, «αν ξανανοίξεις το στόμα σου μέχρι να σε βάλω μέσα στο σπίτι, θα σε κάνω άχρηστη». Δεν το ξανάνοιξα. Αυτό είναι κάτι που με χαρακτηρίζει μέχρι και σήμερα: είμαι επίμονη, οργανωτική, θέλω το τέλειο, αλλά έχω έναν αυθορμητισμό που κάποτε είναι επικίνδυνος.
«Νιώθω πολύ Ευρωπαία»
Με ρωτάτε πόσο Ευρωπαία νιώθω. Απάντηση: πάρα πολύ. Ο πολιτισμός πάνω στον οποίο εδράζεται η Ευρώπη είναι ο ελληνικός πολιτισμός. Αυτός ο πολιτισμός, με σεβασμό στη διαφορετικότητά του καθενός, με εκφράζει. Από την άλλη πλευρά, έχω τη δυνατότητα να ταξιδεύω ελεύθερα σε όλες τις χώρες και νιώθω να ανήκω σε αυτόν τον χώρο. Σε πολλές χώρες που επισκέπτομαι νιώθω ότι υπάρχει κάτι ξένο που με γοητεύει, αλλά και κάτι οικείο. Εξάλλου, δεν είμαι ο άνθρωπος που θα εργαστεί για κάτι που δεν αγαπάει και δεν πιστεύει, απλά και μόνο για τα χρήματα. Για εμένα η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι βίωμα.
Γνωρίζω πολύ καλά και δεν ξεχνώ γιατί δημιουργήθηκε αυτός ο μεγάλος χώρος, ο πολύ μεγαλύτερος από τις μικρές χώρες που τον δημιούργησαν: για να μην έχουμε έναν τρίτο παγκόσμιο πόλεμο και καταστραφεί ξανά η Ευρώπη. Είμαι ένας άνθρωπος που πιστεύει στην ανθρωπότητα και στο ότι δεν μπορεί το συμφέρον του ενός να δημιουργεί κακό στον άλλο. Η Ευρώπη μού το εκφράζει αυτό, παρά τα προβλήματά της.
«Δεν μπορούμε να είμαστε αμέτοχοι»
Πρέπει να βάζουμε τον εαυτό μας στα παπούτσια του άλλου. Μαζί με κάποιους άλλους ανθρώπους πήγαμε στη Λέσβο τον περασμένο Φεβρουάριο, για να βοηθήσουμε με τους μετανάστες. Δεν μπορείς να βλέπεις αυτούς τους ανθρώπους ταλαιπωρημένους, βρεγμένους, τα μωρά να κλαίνε, τις γυναίκες τρομοκρατημένες από το ταξίδι και το άγνωστο, και να συνεχίζεις να ζεις τη ζωή σου σαν να μη συμβαίνει τίποτε. Δεν γίνεται να ζει σαν να μη συμβαίνει τίποτα ένας λαός, που θεωρεί τον αυτό του ευσεβή. Και να σας πω και κάτι άλλο; Δεν γίνεται να το κάνουν αυτό οι Έλληνες. Ο Έλληνας ήταν το συνώνυμο του φιλόξενου, του ξένιου και ο ευσεβής είναι αυτός που δίνει το πουκάμισό του στον άλλο.
Πρώτα πολιτική, μετά πολιτικός
Πάμε πίσω στην πολιτική. Κάποιος μου έστειλε ένα μήνυμα, λέγοντάς μου ότι θέλει να ασχοληθεί με τα κοινά. Γι’ αυτόν τον λόγο είναι υποψήφιος σε κάποιον Δήμο και ζητάει τη στήριξή μας. Είμαι ακριβώς της αντίθετης άποψης, ότι οι άνθρωποι πρέπει να ασχολούνται ούτως ή άλλως με τα κοινά και αν η ενασχόλησή τους κάνει την κοινωνία καλύτερη, τότε θα έρθει η ώρα να ασχοληθούν και με την ενεργό πολιτική, γιατί ίσως έτσι να μπορέσουν να γίνουν ακόμα πιο αποτελεσματικοί. Είμαι εντελώς αντίθετη στο να πρέπει να γίνεις πολιτικός για να ασχοληθείς με την πολιτική. Ρωτάτε αν θα γίνω εγώ ποτέ πολιτικός. Όχι, δεν θα γίνω, κυρίως αν τα πράγματα εξακολουθήσουν να είναι έτσι όπως είναι σήμερα στην πολιτική.
*Πρώτη δημοσίευση εφημερίδα Σημερινή.