Η απώλεια του πατέρα, η γνωριμία με τον Μακάριο, η προσδοκία για μια ανεξάρτητη Εκκλησία και η θεώρηση της ομοφυλοφιλίας ως αμαρτία, από έναν άνθρωπο που υπερασπίζεται όσα πράττει.

Γεννήθηκα στην Τάλα της Πάφου τον Απρίλη του ’41. Εκεί μεγάλωσα, εκεί πήγα στο δημοτικό σχολείο και στο μοναστήρι. Έπειτα το μοναστήρι με έστειλε να συνεχίσω το σχολείο, μετά με έστειλε στο πανεπιστήμιο κι έτσι πήρα όλα τα εφόδια για την επίγεια πορεία της ζωής μου. Βέβαια η οικογένειά μου είχε μία τραγική πορεία. Όταν ήμουν δέκα χρονών χάσαμε τον πατέρα από ατύχημα κι έτσι πέσαμε στη βιοπάλη. Αρχικά ήταν ο κηπουρός στο μοναστήρι του Αγίου Νεοφύτου, αλλά επειδή στις εργασίες των χτισμάτων που γίνονταν τότε, οι απολαβές ήταν περισσότερες, έγινε εργάτης. Εκεί σκοτώθηκε, πάνω στη δουλειά. Ο θάνατος ήταν ακαριαίος. Η μητέρα μου δεν τα έβαλε κάτω, ήταν υφάντρια και αναγκάστηκε να κάνει δεύτερη δουλειά προκειμένου να επιβιώσουμε. Παρόλο που ήμασταν μικρά παιδιά, είχαμε αντιληφθεί την τραγωδία που βρήκε την οικογένεια και ιδιαίτερα τη μητέρα. Δόξα τω Θεώ, δεν πεινάσαμε.

Όταν τελείωσα τις σπουδές και ο ηγούμενός μας έφυγε σε πρόωρη ηλικία, βρέθηκα από διάκονος, ηγούμενος. Έκανα συνολικά 25 χρόνια ως δόκιμος, διάκονος και ηγούμενος και το 1978 εξελέγην Μητροπολίτης Πάφου. Η φιλοδοξία μου ήταν να γίνω ένας καλός μοναχός ή έφορος της μονής ή σύμβουλος του ηγούμενου συμβουλίου. Οι σύμβουλοι, βλέπετε, είχαν λόγο και διηύθυναν το μοναστήρι. Όταν ήμουν μικρός, βέβαια, ήθελα να γίνω μηχανικός. Στο χωράφι που είχαμε, αγοράσαμε ένα μηχάνημα για τον κήπο. Κάποια στιγμή χάλασε και φέραμε έναν μηχανικό να το επισκευάσει. Θυμάμαι ότι ο πατέρας μου τον είχε πληρώσει αρκετές λίρες, πράγμα που μου έκανε εντύπωση, γιατί η λίρα τότε είχε αρκετή αξία. Με σαγήνευσε αυτό κι έτσι σκέφτηκα να γίνω μηχανικός, για να έχω ένα καλό εισόδημα.

Για τον Μακάριο

Ο Μακάριος για εμάς ήταν ένα ίνδαλμα. Ήταν ο ήρωας, ο ηγέτης. Η Εκκλησία τότε ήταν ο μοναδικός θεσμός στην Κύπρο και ο επικεφαλής της ήταν παράλληλα εθνικός ηγέτης. Έτσι βλέπαμε τον Αρχιεπίσκοπο όλοι. Το 1964, ως διάκονος, είχαμε φασαρίες στο μοναστήρι, οι μοναχοί ήρθαν σε σοβαρές διαφωνίες με τον ηγούμενο. Εγώ, ως νεαρός 23 ετών, χωρίς να πω σε κανέναν οτιδήποτε, ήρθα στην Αρχιεπισκοπή και ζήτησα συνάντηση με τον Μακάριο. Του είπα την κατάσταση, αλλά και τις σκέψεις μου σχετικά με το τι έπρεπε να γίνει. Ήταν πολύ ευγενικός κι έλαβε υπ’ όψιν αυτά που συζητήσαμε, ενώ, φεύγοντας, ήρθε μέχρι τη σκάλα για να με αποχαιρετήσει. Αυτό για εμένα ήταν ένας μεγάλος ιπποτισμός.

Μετά από 7-8 χρόνια, ήρθε στο μοναστήρι να με χειροτονήσει ηγούμενο της μονής και όταν με είδε εξεπλάγη ευχάριστα. Θυμόταν με λεπτομέρειες όλα όσα είχαμε συζητήσει στη συνάντηση που είχαμε, λέγοντας ότι τον είχα εντυπωσιάσει. Είχαμε συμφωνήσει μέχρι και ποιος θα γινόταν ηγούμενος. Ο Μακάριος ήταν ένας πανέξυπνος άνθρωπος που έβλεπε πολύ μακριά, αλλά αλάθητος δεν ήταν. Στην Ορθοδοξία αναγνωρίζονται τα λάθη και οι αμαρτίες. Μόνο ο Θεός είναι αναμάρτητος. Προσωπικά, ναι, έχω κάνει πολλές αμαρτίες.

Η Εκκλησία πρέπει να συγχρονίζεται

Το ξέρω ότι δεν είμαι σε όλους συμπαθής, αλλά δεν με απασχολεί. Δεν είμαι πολιτικός. Υποστηρίζω και πράττω εκείνο που συμφέρει την Εκκλησία και τον τόπο. Η Εκκλησία δεν είναι κάτι το στατικό, πρέπει να ανανεώνεται συνεχώς. Η πίστη είναι η ίδια, αλλά η Εκκλησία πρέπει να συγχρονίζεται με την εποχή, γιατί αλλιώς είναι άχρηστη. Έτσι, προσπαθούμε να είμαστε μέσα στον λαό και όχι απέναντί του? η προσπάθεια είναι να εξυπηρετήσουμε το ποίμνιό μας.
Πιστεύω ότι οι επιτυχίες είναι αρκετές, δεδομένων των συνθηκών. Θα μπορούσαμε να φροντίσουμε να μην πεινάει κανείς και αυτή ήταν η προσπάθειά μας όταν ενέσκηψε η οικονομική κρίση, αλλά ζώντας μέσα στην κοινωνία, ξέρω ότι ο άνθρωπος δεν χρειάζεται μόνο φαγητό. Πρέπει να βγει και έξω από το σπίτι του, να πάει να πιει έναν καφέ, να έχει μια κοινωνική ζωή. Γι’ αυτό επέμενα στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας ότι εμείς θα δώσουμε τροφή σε όλους, αλλά θα πρέπει η Κυβέρνηση να φροντίσει για τα υπόλοιπα.

Περί οικονομικής διαχείρισης

Πιστεύω ότι η Εκκλησία έχει κάνει το καθήκον της στο ακέραιο στα δύσκολα αυτά χρόνια. Μάλιστα, είχα πάει στον Πρόεδρο μαζί με δυο Αμερικανούς που ειδικεύονται στα ομόλογα, λέγοντάς του ότι θέλω να διαθέσω όλη την περιουσία της Εκκλησίας για τη σωτηρία του τόπου. Όμως, υπήρχε πρόβλημα, γιατί τα ακίνητά μας δεν είναι αξιοποιημένα και δεν έχουν εισόδημα. Εισόδημα είχαμε από τις τραπεζικές μετοχές, αλλά οι τράπεζες κατέρρευσαν. Έτσι, έμεινε μόνο το εισόδημα από ξενοδοχεία, καταστήματα και διαμερίσματα που έχουμε. Όμως δεν ήταν αρκετό ώστε να εκδοθεί ένα αξιόλογο ομόλογο. Του είχα πει να συμπεριλάβουμε την ΑΗΚ και τη Cyta που είναι κερδοφόρες, προκειμένου να βγει ένα ομόλογο των 2 δις, που θα συνέβαλλε στη σωστή επανεκκίνηση της οικονομίας. Κατάλαβα όμως ότι δεν υπήρχε η θέληση από τη μεριά της Κυβέρνησης κι έτσι δεν προχωρήσαμε.

Ναι, έχω καλή αντίληψη επί των οικονομικών. Είμαι υποχρεωμένος να καταπιάνομαι με τα οικονομικά, επειδή ασκώ διοίκηση. Δεν μπορεί να μένω μόνο στον πνευματικό τομέα. Η Εκκλησία, βέβαια, είναι καλά στελεχωμένη, έχουμε οικονομολόγους και charter accountants, αλλά, κακά τα ψέματα, δυστυχώς ο προϊστάμενος είναι αυτός που χαράσσει πολιτική. Μερικοί με κατηγορούν γι’ αυτό, αλλά πιστεύω πραγματικά ότι μέσα από αυτό παράγω πνευματικό έργο, μιας και δεν θα μπει στην τσέπη μου κάτι περισσότερο. Θέλω η Εκκλησία να έχει περισσότερα για να δίνει περισσότερα. Ο μισθός μου θα ήταν μεγαλύτερος από 5.000 ευρώ, αλλά οι συγκλητικοί συμφωνήσαμε να μειώσουμε τις αποδοχές μας κατά 25% και να μην παίρνουμε 13ο μισθό, για να μπορούμε να μειώσουμε και τους μισθούς των υπαλλήλων και των ιερέων μας.

Μια ανεξάρτητη Εκκλησία

Αδιέξοδα για μένα δεν υπάρχουν, τουλάχιστον όσο κάθομαι σε αυτή την ισχυρή καρέκλα. Θέλω να φτιάξω μια Εκκλησία που θα στέκει στα πόδια της. Δεν θέλω να επιτρέπω στην Κυβέρνηση να στηρίζει την Εκκλησία, γιατί έτσι αποκτά λόγο πάνω της. Θέλω την Εκκλησία δίπλα από την Πολιτεία, να βαδίζουν παράλληλα, θέλω να μπορέσω να πω στην Πολιτεία ένα μεγάλο “ευχαριστώ, αλλά δεν σας χρειαζόμαστε άλλο”. Δεν ήρθε, δυστυχώς, η ημέρα εκείνη, αν και ήμασταν πολύ κοντά. Ίδρυσα ένα Ταμείο γι’ αυτό τον σκοπό, το οποίο άρχισα να προικοδοτώ με πολλά εκατομμύρια λίρες, μέσω τραπεζικών μετοχών. Όταν κατέρρευσαν οι τράπεζες, χάθηκε και το εισόδημα του Ταμείου. Θέλω να το επαναφέρω, κάνοντας αλλού επενδύσεις και πιστεύω ότι η καλύτερη επένδυση που μπορεί να γίνει τώρα είναι πάνω στον τουρισμό και στην ενέργεια. Έτσι θα μπορεί να είναι ανεξάρτητο.

Μικρό το υδρομασάζ

Με ρωτάτε για την περιβόητη”πισίνα”. Δεν πρόκειται για πισίνα και αυτό ειλικρινά ήταν το λάθος μου εξαρχής. Αυτό που υπάρχει είναι ένα υδρομασάζ, το οποίο συνειδητοποιώ ότι δεν μου κάνει. Έπρεπε να έχω φτιάξει κανονική πισίνα. Λόγω των προβλημάτων της υγείας μου, χρειάζομαι χώρο για να κολυμπώ και στα τεσσεράμισι μέτρα του υδρομασάζ αυτό δεν γίνεται. Γιατί έπρεπε να γίνει στην Αρχιεπισκοπή; Ακούστε, είμαι προς κρίσιν και κατάκρισιν και ήθελα να αποφύγω την προσπάθεια υμών των δημοσιογράφων να φωτογραφίσετε τον Αρχιεπίσκοπο με το μαγιό. Και στη θάλασσα πηγαίνω, αλλά το πρωί, να μην έχει κόσμο. Επίσης, με έχουν ρωτήσει διάφοροι δημοσιογράφοι αν πηγαίνω σε κέντρα διασκέδασης. Βεβαίως, σε κέντρα θα με δείτε, σε απόκεντρα ποτέ.

Αμαρτία η ομοφυλοφιλία

Η φιλοσοφία της χριστιανικής θρησκείας είναι να αγαπάς τον εχθρό σου. Η Εκκλησία θεωρεί την ομοφυλοφιλία ανωμαλία και αμαρτία. Ο Απόστολος Παύλος είναι ξεκάθαρος: Βασιλεία Θεού ου κληρονομήσουσι. Είναι εξευτελισμός της ανθρώπινης αξιοπρέπειας όλο αυτό. Ο Θεός έπλασε άρρεν και θήλυ, άντρας με άντρα και γυναίκα με γυναίκα δεν γίνεται. Αγαπούμε αυτούς τους ανθρώπους, δεν τους μισούμε, θέλουμε να τους βοηθήσουμε να ξεπεράσουν το πρόβλημά τους. Έτσι και τους ομοφυλόφιλους, θέλουμε να τους βοηθήσουμε, αλλά δεν μπορούμε να δεχτούμε τις θέσεις τους. Μπορεί στο τέλος της ζωής του κάποιος ομοφυλόφιλος να πάει στο κέντρο της Βασιλείας του Θεού αν συνέλθει. Ο Θεός είναι αυτός που θα τον κρίνει, όχι εμείς.

Με ρωτάτε πού θα πάει ο Πιτσιλλίδης. Δεν μπορώ να ξέρω, αν μετανοήσει και αν γίνει σωστός άνθρωπος, μπορεί να πάει κοντά στον Θεό. Τον έχουμε αφορίσει, όχι από κακία, αλλά προς φρονηματισμό. Είναι καλομελετημένος, ξέρει ότι αμαρτάνει, ξέρει ότι προσβάλλει την Εκκλησία και οφείλει να αφήσει τους εγωισμούς και να προσγειωθεί. Συμπεριφέρεται πολύ εγωιστικά. Αν μετανοήσει, οι αγκάλες μας θα είναι ανοικτές.

*Πρώτη δημοσίευση εφημερίδα Σημερινή.