Υπήρξαν άνθρωποι που πίστεψαν και ψήφισαν. Υπήρξαν άλλοι που δεν πίστεψαν, αλλά ψήφισαν δια της ατόπου απαγωγής με την ελπίδα να μην υλοποιηθεί το σύνολο των εξαγγελιών. Υπήρξαν άνθρωποι που δεν πίστεψαν, δεν ψήφισαν αλλά μέσα σε λίγες εβδομάδες είδαν το εθνικό αίσθημα να εκτοξεύεται και την καρδιά τους να χτυπά σε ρυθμό πατριωτισμού και υπερηφάνειας, που δάκρυσαν με την Καισαριανή και πανηγύρισαν με τον Βαρουφάκη κάνοντας κωλοδάχτυλα στον Ντάισελμπλουμ μπροστά από την οθόνη. Υπήρξαν άνθρωποι που θα ψήφιζαν ούτως ή άλλως, καθώς το ‘χουν σύστημα να επιβιώνουν ρυμουλκούμενοι από τις κομματικές μηχανές προσαρμοζόμενοι καταλλήλως. Υπήρξαν σαφώς και άνθρωποι που δεν κατατάσσονται σε καμιά από τις παραπάνω κατηγορίες. Η μοίρα όλων όμως είναι κοινή και, την ώρα που γράφεται αυτό το κείμενο, δεν εξαρτάται από ένα πλέγμα πολιτικών κατευθύνσεων, μια ιδεολογία ή ένα σύνολο συνεργατών, την τύχη, τα άστρα ή τον καιρό. Εξαρτάται από τις δύσκολες πολιτικές αποφάσεις ενός και μόνο ανθρώπου. Το risk diversification -που λέμε στο χωριό μου- έχει πάει περίπατο. 

Ο Αλέξης Τσίπρας ως πρωθυπουργός βρίσκεται στη δύνη μιας συγκυρίας που έχει όλα τα φόντα να ονομαστεί “Ιστορική”. Όχι από εμάς, από τον ιστορικό του μέλλοντος.

Παρέλαβε μια χώρα στα χάλια που την ξέρουμε (τι κλισέ) με 1.206.000 ανέργους (Φεβρουάριος 2015), έχει ελάχιστο χρόνο στη διάθεσή του (έως καθόλου), έχει απέναντί του σκληρούς δανειστές που έχουν απολέσει ακόμα και τύποις τον τίτλο των διαπραγματευτών, έχει εσωτερικές απειλές στο όριο της αποστασίας, μια κοινωνία που βράζει, μια οικονομία στα πρόθυρα της κατάρρευσης, ένα σωρό οικονομικά συμφέροντα να παλεύουν για την επιβίωσή τους, ένα τσουβάλι προεκλογικές υποσχέσεις που τον στοιχειώνουν κι ένα ευρωπαϊκό όραμα τόσο ραγισμένο που δεν λέει να κρατήσει ούτε σταγόνα. Έναν τέλειο συγχρονισμό συμφορών να παρελαύνουν προς το μέρος του υπό τον χτύπο τυμπάνων. Πού να ακουμπήσει κανείς; 

Μέχρι να φουντώσει η φλόγα της κρίσης στην Ελλάδα τα πράγματα για τους πρωθυπουργούς δεν ήταν τόσο σφιχτά. Πολιτική είναι η τέχνη του εφικτού, όπου λέγονται πράγματα που δεν γίνονται και γίνονται πράγματα που δεν λέγονται, που ο ίσιος δρόμος είναι αδιάβατος και λοιπά χαριτωμένα. Πλέον όμως, ποιος θα μπορέσει να συγχωρέσει και να στηρίξει εκ νέου έναν πρωθυπουργό που προεκλογικά μιλούσε για κόκκινες γραμμές με όριο το δίκαιο της κοινωνίας και μετεκλογικά αποδέχεται μια δέσμη μέτρων που κάνει τον Χαρδούβελη να γελάει ικανοποιημένος κρατώντας την κοιλιά του σε μια γωνιά της γαλαρίας; Ποιος θα ξεχάσει εκείνον που πήρε λάθος τη στροφή στην κατηφόρα; Ποιος θα θυμάται τις λεπτομέρειες όταν θα έχει βιώσει τον όλεθρο; 

Οι ξέγνοιαστες εποχές τύπου “Κώστα Καραμανλή” που ο κόσμος καιγόταν και στα ψηλά δεν άνοιγε μύτη, θα αργήσουν να ξανάρθουν. Εμείς που τις προλάβαμε πάντως θα τις διηγηθούμε στα παιδιά μας.

Κάποτε η πολυφωνία, οι ανοιχτές αντιδράσεις, οι διαφορετικές πολιτικές πεποιθήσεις, ο εσωτερικός ανταγωνισμός των συνιστωσών από τον οποίο προέκυπτε η τελική πολιτική γραμμή ως συνισταμένη, πιστώνονταν στον ΣΥΡΙΖΑ ως προτερήματα. Εξάλλου, κανείς δεν έδινε τόση σημασία στις εσωτερικές διαφορές των στελεχών• το κόμμα δεν έπαιζε ανάμεσα στους κραταιούς του δικομματισμού. Κυρίως όταν ο ΣΥΡΙΖΑ σκαρφάλωσε στο ρόλο της αξιωματικής αντιπολίτευσης, όλο αυτό αποτελούσε επιχείρημα διαφορετικότητας, δημοκρατικότητας και ριζοσπαστισμού. Και ήταν. Ακόμα και όταν κάποιοι άδειαζαν στεγνά ο ένας τον άλλο στα τηλεοπτικά πάνελ για να ανασκευάσουν αργότερα, υποστηρίζοντας ότι οι δηλώσεις τους παρερμηνεύτηκαν. 

Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει παραλάβει μια συγκυρία που καίει και καλείται να την πλάσει και να τη μεταμορφώσει σε Ιστορία την οποία να μπορούμε κάποτε να αφηγούμαστε από τη μεριά του επιζήσαντος. Τώρα, με τα χέρια να καίγονται και τα πόδια να μη βαστούν, όπως θα έπρεπε να βαστούν (αλλά κανείς δεν το προέβλεψε αυτό τότε), ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει άμεσα να αποφασίσει την ταυτότητά του. Να αποφασίσει τι κόμμα είναι, τι πιστεύει και πόσο το πιστεύει. Τι θέση θέλει να κατέχει μέσα στο πολιτικό φάσμα και ποια χαρακώματα θα υπερασπιστεί. Ακόμα κι αν δεν έχει ενηλικιωθεί πλήρως, ακόμα και αν δεν έχει βρει τις ισορροπίες του στον δικομματισμό, ούτε έχει προλάβει να σχηματίσει την εκλογική του πελατεία όπως συνηθίζεται στα κυβερνητικά κόμματα. Οι πολυτέλειες έχουν τελειώσει.

Για πρώτη φορά τώρα, το εσωτερικό μέτωπο είναι πιο σημαντικό από το εξωτερικό, σε όλα του τα βάθη. Από τα ρηχά, όπου βρίσκονται οι δυνάμεις που διαχειρίστηκαν την κρίση μέχρι τον Φεβρουάριο του 2015, τα μεσαία με όσους φλερτάρουν με τη θέση του ρυθμιστή διεκδικώντας παράλληλα την τεράστια δεξαμενή ψήφων που λέγεται Κέντρο, έως τα βαθύτερα, τις φωνές εκείνες που προσπαθούν με κορώνες και φάλτσα να πάρουν θέση στο πόντιουμ αλλάζοντας ρυθμό στη χορωδία. Εδώ κρίνεται τόσο η ταυτότητα του κυβερνώντος κόμματος όσο και το λήμμα που θα συνοδεύει το όνομα του Αλέξη Τσίπρα στη Wikipedia. Κυρίως όμως κρίνεται η μοίρα της χώρας για την οποία περιθώρια και δικαιολογίες έχουν εξαντληθεί.