Μέσα στο μετρό του Λονδίνου τα πράγματα είναι πολύ συγκεκριμένα. Τα δρομολόγια, τα εισιτήρια, οι χρόνοι, οι διαδρομές. Αν εξαιρέσεις κάποιους μουσικούς που παίζουν στις σήραγγες που ενώνουν τη μια γραμμή με την άλλη, τίποτα δεν κλονίζει την κανονικότητα αυτού του δαιδαλώδους συστήματος. Καθώς πιάνουμε θέση ανάμεσα στους συνεπιβάτες, το μάτι της διπλανής μου πέφτει πάνω σε έναν Ανατολίτη άντρα γύρω στα 40, με σκούρο δέρμα, μακρύ γένι και μικρά μάτια. Μεσανατολίτης. Δεν φοράει κάτι ασυνήθιστο, δεν θυμάμαι ακριβώς, βαστάει όμως μια παραγεμισμένη τσάντα πλάτης, ένα backpack, χιλιοταλαιπωρημένο και βρόμικο. Είναι κάπως ιδρωμένος, μάλλον έτρεχε.

Σήκω, αλλάζουμε τρένο, μου λέει η διπλανή. Τι έπαθες; ρωτάω. Αυτός είναι ύποπτος, πάμε να φύγουμε σε παρακαλώ, δεν ξέρεις καμιά φορά.

Παρά την κανονικότητα του όλου σκηνικού που διατηρείται απαραβίαστη σε καθημερινή βάση επί χρόνια, παρά την αυξημένη επιτήρηση που υπάρχει και τις κάμερες ασφαλείας που καλύπτουν κάθε γωνιά (μία κάμερα για κάθε τρεις ανθρώπους υπάρχει στην Αγγλία), η διπλανή μου κάθε μέρα κάνει χρήση του Λονδρέζικου μετρό με πόνο ψυχής. Τι φοβάται; Μα φυσικά ένα τρομοκρατικό χτύπημα και μάλιστα από μια συγκεκριμένη ομάδα ανθρώπων που φημολογείται ότι έχει ταλέντο σε αυτά και βρίσκεται στην επικαιρότητα εδώ και μήνες: τους Τζιχαντιστές.

Κάθε κουβέντα που ξεκινάει από μέρους μου με σκοπό να καθησυχάσω τους φόβους όσων έχουν την ίδια ανησυχία για το μετρό του Λονδίνου, πέφτει πανηγυρικά στο κενό. Καμιά φορά δε, η πτώση κάνει θόρυβο. Η θεωρία των πιθανοτήτων, οι νόμοι της φυσικής, η διεθνής ισορροπία σχετικά με τον κίνδυνο τρομοκρατικών επιθέσεων στο Λονδίνο και τέλος πάντων η ασφάλεια της πόλης που μοιάζει κάπως ασφυκτική στα θέματα αυτά, ισοδυναμούν μάλλον με λόγια κούφιας παρηγοριάς όταν έχει γαμηθεί το σύμπαν (κι ας μην έχει γαμηθεί στην προκειμένη). Δεν πείθω κανένα.

Ζώνονται με εκρηκτικά και αυτοκτονούν, παίρνοντας μαζί τους αθώες ψυχές ανθρώπων που και είναι ανυποψίαστοι και δεν έφταιξαν σε τίποτα και δεν σκέφτονται καν ότι μέσα στο βαγόνι που ανατινάζουν υπάρχουν σοβαρές πιθανότητες να βρίσκονται και ομόθρησκοί τους μουσουλμάνοι, λέει η φίλη μου. Πρόκειται περί εντελώς ηλίθιων ανθρώπων, συμπληρώνει.

Seriously;

Με πήγε πολλά χρόνια πίσω. Κάπου στο γυμνάσιο, από μια διαστροφή της καθηγήτριας που μας έκανε φροντιστήριο στην Έκθεση, βρεθήκαμε να διαβάζουμε την Πρακτική Φιλοσοφία του Ευάγγελου Παπανούτσου ουσιαστικά πριν έρθει η ώρα της. Στο βιβλίο αυτό επέστρεφα συχνά, για χρόνια μετά το σχολείο, μέχρι που δεν χώρεσε στη βαλίτσα για την Αγγλία κατά την δεύτερη μετανάστευση και κάπου ξεχάστηκε. Μεταξύ άλλων λοιπόν στον συγκεκριμένο τόμο, περιέχεται και το κείμενο “Το σχετικό και το απόλυτο” το οποίο μας άνοιξε κάπως τα μάτια όσον αφορά το πώς πρέπει να σκεφτόμαστε προκειμένου να προσεγγίσουμε την αλήθεια. Δεν κάνω αναδρομή στο κείμενο, όποιος θέλει μπορεί να το διαβάσει εδώ. 

Η δική μας η πλευρά, όσον αφορά τον πόλεμο που έχει ξεκινήσει (με τη συγκεκριμένη μορφή) εδώ και πολλά χρόνια μεταξύ των εξτρεμιστών μουσουλμάνων και του δυτικού κόσμου, νιώθει παράφορα αδικημένη. Νιώθει ότι απειλείται ενώ δεν φταίει σε τίποτα. Παρά την προσπάθειά της να ζήσει μια ήσυχη ζωή χωρίς κινδύνους, σε κοινωνίες ευνομούμενες και προηγμένες, όπου ο άνθρωπος έχει τα δικαιώματά του ήδη κατακτημένα καθώς γεννιέται, καλείται να αντιμετωπίσει έναν ασύμμετρο κίνδυνο: τις βομβιστικές επιθέσεις σε ένα φαινομενικά ειρηνικό περιβάλλον. Ο τρόμος είναι δικαιολογημένος, πόσω μάλλον για εμάς που μεγαλώσαμε σε ένα τόσο προστατευμένο σύμπαν. Για εμάς, ένας άνθρωπος που αποφασίζει να αυτοκτονήσει στο όνομα κάποιας θρησκείας, παίρνοντας εσκεμμένα στο λαιμό του άλλους εκατό περαστικούς (δυνητικά και τον εαυτό μας) επειδή έτυχε να γεννηθούν στη δύση και έτυχε να μην πιστεύουν στον δικό του θεό, είναι πέρα για πέρα παράλογο. Αν συνυπολογίσει κανείς ότι τις περισσότερες φορές πρόκειται για παιδιά δεύτερης-τρίτης γενιάς μεταναστών που γεννήθηκαν στο Λονδίνο, έλαβαν αγγλική/δυτική εκπαίδευση, πολλές φορές μέχρι και πανεπιστημιακή, αλλά για κάποιο λόγο επέλεξαν να συστρατευτούν με τον ISIS και να προβούν σε τέτοιου είδους βομβιστικές ενέργειες μέσα στο ίδιο τους το κοινωνικό λίκνο, τότε σαφώς πρόκειται για εντελώς ηλίθιους. Ή μήπως όχι;

Καταρχάς θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι γι’ αυτούς τους ανθρώπους η πατρίδα τους δεν είναι ούτε η Μεγάλη Βρετανία, ούτε κάποια Αραβική χώρα στα βάθη της ερήμου. Στο μυαλό των εξτρεμιστών υπάρχει μόνο μια πατρίδα και αυτή δεν γνωρίζει σύνορα, παρά τελεί υπό την βασιλεία του Αλλάχ, με νόμο το Κοράνι, όπως εκείνοι έχουν επιλέξει να ερμηνεύουν το Κοράνι (εντελώς στρεβλά για να είμαστε ειλικρινείς). Κατά την άποψή τους, η οποία εκ των πραγμάτων δεν πρέπει να μας αφήνει αδιάφορους, οι αθώοι που βρίσκουν τραγικό θάνατο από τις επιθέσεις ορκισμένων Τζιχαντιστών δεν είναι καθόλου αθώοι. Το ίδιο συνέβη και με τους δίδυμους πύργους. Οι άνθρωποι του δυτικού κόσμου καταρχάς δεν ανήκουν στο Ισλάμ, πράγμα που τους καθιστά de facto αμαρτωλούς και τους αξίζει η κόλαση.

Δεύτερον, οι κοινωνοί της Τζιχάντ πιστεύουν ακράδαντα ότι βρίσκονται σε άμυνα και όχι σε επίθεση. Η επεκτατική πολιτική ημών των Δυτικών και οι μεταξύ μας εχθροπραξίες με τις πιο ρηχές αφορμές  (βλ. Σταυροφορίες) αλλά με τις πιο βαθιές αιτίες (βλ. έλεγχος Ανατολικής Μεσογείου, Πετρέλαια κ.λπ), τους έχει οπλίσει με το επιχείρημα της αυτόκλητης δικαιοσύνης για λογαριασμό της ανθρωπότητας, καθώς στο μυαλό τους η Ιστορία συμψηφίζεται με απόλυτους όρους. Όλα μπαίνουν σε ένα μίξερ, ανακατεύονται και ψιλοκόβονται με σκοπό να εξαχθούν εμπειρικά συμπεράσματα για το “τις πταίει”.  Όλα τα εγκλήματα που έγιναν και γίνονται “εις βάρος του Ισλαμ”, ανεξαρτήτως κινήτρου, πρέπει να λάβουν την εκδίκηση που τους αξίζει: αίμα. Κι εδώ είναι το κλειδί της κατανόησης του όλο σκηνικού. Όσοι ζουν, εργάζονται και μακροημερεύουν μέσα στο στρατόπεδο του εχθρού (εμείς δηλαδή), πληρώνοντας φόρους και μετέχοντας σε μια οικονομία η οποία τροφοδοτεί την βαριά πολεμική μηχανή εις βάρος του Ισλάμ τους, αποτελούν τροφοδοτικό μέρος της ορκισμένης συνωμοσίας που έχει στηθεί εδώ και αιώνες εις βάρος τους. Δεν φτάνει δηλαδή που είμαστε άπιστοι, προκλητικοί, βλάσφημοι (βλ. υπόθεση Charlie Hebdo) και ψάχνουμε το νόημα της ζωής μέσα στα χρήματα, το σεξ, το αλκοόλ και την επιστήμη, στηρίζουμε τις κυβερνήσεις μας που επιτίθενται με όπλα, ρυθμίζουν εξουσίες, απομυζούν τον φυσικό πλούτο της γης τους και απαιτούν γεωπολιτική κυριαρχία στα μέρη που τους ανήκουν. Με την υποχρεωτική στράτευση δε, είμαστε το φίδι μέσα στο αυγό.

Η αλήθεια έχει πολλές οπτικές. Ποια είναι η σωστή αλήθεια;

Ένας άνθρωπος που γεννιέται και αναθρέφεται με τέτοιες πεποιθήσεις, που νιώθει έκπτωτος από τον παράδεισό του και αδικημένος για όλους τους (σωστούς ή) λάθος λόγους, εύκολα μπαίνει στο τρυπάκι του εξτρεμισμού. Κυρίως δε, όταν ο εξτρεμισμός καλείται να πατήσει πάνω στις στρεβλές πεποιθήσεις που του έχουν ήδη καλλιεργηθεί περί θρησκείας και ανθρωπότητας, προσφέροντας απλόχερα ένα νόημα στη ζωή κάποιου που βρίσκεται σε σύγχυση, ανάμεσα στις υλικές και ηδονικές προκλήσεις της Δύσης, και τις σκληρές κι απόλυτες πνευματικές αξίες ενός Ισλάμ που αντιστέκεται πεισματικά στα απόνερα του Διαφωτισμού και της πολιτισμικής εξισορρόπησης (;) του κόσμου. 

Κάτι τέτοιο βλέπουμε και με τους στρατολογημένους της Χρυσής Αυγής. Παιδιά που κοινωνικά βρίσκονταν στο περιθώριο περιφερόμενα σε ένα αδίστακτο σύστημα υπό σήψη, με την ανεργία να καλπάζει, τον κοινοβουλευτισμό να έχει χάσει κάθε αξιοπιστία και τα κοινωνικά κεκτημένα να εξανεμίζονται, βρήκαν νόημα για τη ζωή τους σε μια στρεβλή ερμηνεία του πατριωτισμού: τον εθνικοσοσιαλισμό. Εν μέσω χάους, είχαν ανάγκη από μια αλήθεια χωρίς περιστροφές κι εκείνη τους προσφέρθηκε με όρους απόλυτους και φαινομενικά ξεκάθαρους από έναν κοντόχοντρο με γυαλιά που μιλάει για καθαρότητα του αίματος και της φυλής, θέτοντας στο στόχο της πολεμικής του κάτι απόλυτα ορατό και χειροπιαστό που δεν χρειάζεται κόπος, διάβασμα και κριτική σκέψη για να το εντοπίσεις και να το πολεμήσεις: τους μετανάστες. Ιδού ο εχθρός και το πρόβλημα, αν είσαι Έλλην πατριώτης οφείλεις να καθαρίσεις για την πατρίδα σου όπως θα καθάριζε ο υπερήφανος υιός για την ατιμασμένη μάνα: με αίμα.

Κινητήριος δύναμη είναι ο φόβος. Ο φόβος προς το άγνωστο, προς το θολό, προς το ξένο, προς τη φθαρτότητα και τη θνητότητα του σώματός μας, προς την πνευματική μας αδυναμία να ολοκληρωθούμε και να ολοκληρώσουμε μέσα σε ρευστά συστήματα που δεν προσφέρουν πλέον ούτε την ψευδαίσθηση της πάλαι ποτέ σταθερότητας. Ο φόβος δεν φυλάει μόνο τα έρμα, κινεί και τα γρανάζια. Απομακρύνει το άτομο από την ουσία του προβλήματος και τον θέτει στην υπηρεσία μιας νοοτροπίας αποπροσανατολισμού, αποσυγκεντρώνοντάς το από το ουσιώδες πρόβλημα και ωθώντας το να αντιμετωπίσει τα συμπτώματα με λύσσα, εμμονή και αφοσίωση. Εύκολος στόχος για τους scouter του ταλιμπανισμού, κελεπούρι. 

Είτε βρίσκεται στα χέρια των δυτικών οικονομιών του καπιταλισμού, είτε στα χέρια των εξτρεμιστών Ισλαμιστών, είτε στα χέρια ενός ολοκληρωτικού καθεστώτος όπως της Βόρειας Κορέας, ο φόβος είναι το μαγικό ραβδί για την χειραγώγηση. Ούτε τα ναρκωτικά, ούτε η μισθοφορία, ούτε τίποτα δεν δημιουργεί τόσο πιστούς στρατιώτες όσο ο φόβος, έτοιμους να εκλογικεύσουν μέσα τους κάθε παραλογισμό που τους επιβάλλεται, χωρίς δεύτερες σκέψεις. Δεν πρόκειται περί ηλίθιους λοιπόν, πρόκειται για φοβισμένους. Ως εργαλείο, ο φόβος βρίσκεται στα χέρια δικτατόρων τόσο αόρατων όσο ο παράδεισος που υπόσχεται στους πιστούς της μια θρησκεία, όσο το όραμα για μια ζωή πέρα από τα ανθρώπινα σταθμά, όσο η χαρά του χρήματος, όσο η ψευδαίσθηση ότι με την κατανάλωση κερδίζεται η ευτυχία.