Συνέντευξη στη Βάλια Κανελλοπούλου

Το νέο σου βιβλίο με τίτλο «Σκιά γυναίκα» είναι μια ποιητική σύνθεση με ιδιαίτερη δομή. Ποιο είναι το σκεπτικό πίσω από τη δημιουργία της; Ξεκίνησε να γράφεται τον Σεπτέμβριο του 2007 και η τελευταία τελεία μπήκε τον Σεπτέμβριο του 2011. Για άλλα τόσα χρόνια διορθωνόταν και τελικά εκδόθηκε φέτος από τις εκδόσεις Μετρονόμος. Πρόκειται ουσιαστικά, για ένα ποίημα αρχιτεκτονικά δομημένο και δοσμένο σε 25 πράξεις, που βλέπει την Ελλάδα ερωτικά ως γυναίκα, παλεύοντας με τα μέσα και τα έξω της, όπως ένας παράφορα ερωτευμένος βλέπει το αντικείμενο του έρωτά του και του απευθύνεται κοιτώντας το όσο μπορεί στα μάτια. Ενώ σε γενικές γραμμές οι άνθρωποι, είτε το δεχόμαστε είτε όχι, είμαστε καθαρά έρμαια των εμμονών μας, εγώ σκέφτηκα πως θα ήταν ένα τίμιο αντιστάθμισμα αν κάποιες από τις εμμονές μου γίνονταν έστω και για λίγο δικά μου έρμαια. Αυτό ασφαλώς δεν συνέβη βάσει κάποιου προγραμματισμένου σχεδίου. Ξεκίνησε όπως ξεκινούν όλα αυτά και πήρε μορφή και σχήμα στην πορεία. Αφού υπάρχουν πράγματα στα οποία υποκλίνομαι, σκέφτηκα ότι θα ήταν ωραίο να τα χωρέσω έστω και για λίγο σε ένα σώμα. Έτσι κι έγινε.

Στο βιβλίο είναι εμφανής η επιρροή σου από τους στίχους του Άλκη Αλκαίου και το «Ερωτικό» του, με διάσπαρτους όλους τους στίχους του στα ποιήματά σου, που μοιάζουν να αποτελούν έναν συνδετικό κρίκο. Ποια είναι η ιδέα πίσω από αυτό; Το “Ερωτικό” είναι μία από τις εμμονές μου. Πρόκειται για ένα συγκλονιστικό ποίημα το οποίο μελοποίησε ο Θάνος Μικρούτσικος και τραγούδησε όλη η Ελλάδα, πολλές φορές χωρίς να καταλαβαίνει τι τραγουδάει. Ως τραγούδι έχει μεγάλη δυναμική, θέτει σε λειτουργία βαθύτερα ένστικτα χωρίς να παίρνει την άδεια από κανένα.  Μέσα στη “Σκιά γυναίκα” περιέχεται εγκιβωτισμένο ολόκληρο το πόνημα του Αλκαίου, διασκορπισμένο στα 20 ελευθερόστιχα ποιήματα- ένας στίχος δικός του σε κάθε ένα δικό μου ποίημα. Ασφαλώς και σε καμία περίπτωση δεν πρόκειται για ένα σχόλιο πάνω στον Αλκαίο, αλλά για ένα αυτόνομο έργο που, όπως όλα τα υπόλοιπα, έχει τις δικές του αφορμές κι αιτίες.

Στα ποιήματά σου είναι εμφανές το υπερφυσικό στοιχείο. Τα ξωτικά, ο θάνατος, οι δαίμονες. Τι είναι αυτό που σε γοητεύει σε όλα αυτά; Είναι μήπως τα παραμύθι που κρύβεται από πίσω; Το υπερφυσικό στοιχείο πάντα γοήτευε και θα γοητεύει, είτε γιατί βοηθάει στην ερμηνεία όσων δεν μπορούμε να κατανοήσουμε με την ανθρώπινη λογική, είτε γιατί περιγράφει καταστάσεις πέρα από εμάς. Το υπερφυσικό στοιχείο παίρνει σάρκα και οστά στο έργο κάποιου ανάλογα με τις προσλαμβάνουσες που εκείνος έχει. Εν προκειμένω έννοιες όπως τα ξωτικά, οι δαίμονες και ασφαλώς ο πανταχού παρών θάνατος, αποτελούν μεταβλητές μιας ιστορίας που παραμένει πάνω-κάτω σταθερή μέσα στο χρόνο, διαγράφοντας κυκλικές τροχιές γύρω από τις εμμονές των ανθρώπων και (ασφαλώς) γύρω από τον εαυτό της. Έχω την πεποίθηση ότι ο αναγνώστης θα συντονιστεί σχετικά εύκολα με το συγκεκριμένο σύμπαν, μιας και μέσες- άκρες πρόκειται για πράγματα που όλοι έχουμε ζήσει και θα ξαναζήσουμε, προσδίδοντάς τους κατά περίσταση υπερφυσικές ιδιότητες.

Κεντρικό θέμα του βιβλίου είναι η Ελλάδα-γυναίκα. Πολλά πάθη και πολλές μάχες με εξωτερικούς και εσωτερικούς «εχθρούς». Ποια είναι τα χαρακτηριστικά αυτής της Ελλάδας-γυναίκας για σένα; Είναι μια πέρα για πέρα ερωτεύσιμη ύπαρξη η οποία έχει τη δυνατότητα να παγιδεύει το Είναι σου με μια ματιά. Ένας ζωντανός οργανισμός εγκλωβισμένος στα πολύ καλά και τα πολύ κακά του παρελθόντος, με άλυτα συμπλέγματα από τη νεανική της ηλικία και με αποδεδειγμένες τάσεις αυτοκαταστροφής. Επιθυμητή και επικίνδυνη. Μια πολύπλοκη και γοητευτικότατη ιδέα που όταν έπεσε στα σωστά χέρια έγινε μήτρα πολλών καλών, ενώ όταν έπεσε σε λάθος χέρια κατάντησε δίκτυο καταστροφής. Όπως όλες οι γοητευτικές υπάρξεις με τα παραπάνω χαρακτηριστικά, κάποια στιγμή θα καταλήξει χωρίς να έχει πάρει χαμπάρι πού την οδήγησαν τα λάθη της, έχοντας πάρει στο λαιμό της ό,τι την ερωτεύτηκε στ’ αλήθεια.

Τι σε πληγώνει και τι σε γεμίζει περισσότερο σε αυτή τη χώρα; Δεν θα πρωτοτυπήσω. Τα μεγαλύτερα δώρα που μας δόθηκαν είναι το φως, η θάλασσα και η γλώσσα, με τη σειρά αυτή. Αυτά και τα προϊόντα τους μας διαμόρφωσαν μέσα στο χρόνο και αυτά θα μας χαρακτηρίζουν, κυρίως γιατί τα έχουμε ανάγκη. Με πληγώνει που αιωνίως επιδιδόμαστε (και) σε κατάχρηση αυτών των δώρων για να καλύψουμε τις ανεπάρκειές μας. Αυτή την κατάχρηση πληρώσαμε, πληρώνουμε και θα πληρώνουμε εσαεί, κυρίως γιατί είναι στη φύση του ανθρώπου να μην εκτιμά όσα του δωρίζονται χωρίς αντίτιμο. Τα υπόλοιπα τα βλέπω μάλλον ως συνεπακόλουθα.

Μετά από οικονομικές και δημοσιογραφικές σπουδές στην Αθήνα και το Λονδίνο, τι ήταν αυτό που σε «παρακίνησε» να ασχοληθείς με τη λογοτεχνία; Τι σε ενέπνευσε να αποτυπώσεις σκέψεις και προβληματισμούς μέσα από το χαρτί; Πάντα έγραφα και μουτζούρωνα χαρτιά. Νομίζω ότι σε κάποια φάση της ζωής μας όλοι κάτι γράψαμε και κάτι κρύψαμε στο συρτάρι, προσπερνώντας στη συνέχεια την ανάγκη μας να εκφραζόμαστε ανοιχτά και πέφτοντας με τα μούτρα στα “της ζωής”. Εξάλλου ο βιοπορισμός και η απόκτηση κοινωνικού γοήτρου με βάση τα δεδομένα της εποχής είναι τόσο ισχυρά κίνητρα που δεν αφήνουν και πολλά περιθώρια για κάτι άλλο. Κάποιοι ωστόσο επιμένουν απλά και μόνο επειδή έχουν την ανάγκη να το κάνουν, επειδή δεν μπορούν να κάνουν διαφορετικά. Κάπως έτσι έρχεται και η έκθεση στο κοινό μέσω δημοσιεύσεων κι έπειτα η έκδοση ενός βιβλίου σε μια ανάγκη να συντονιστεί ο μέσα κόσμος με τον έξω και τους υπόλοιπους ανθρώπους.

Παράλληλα, γράφεις και στίχους τραγουδιών. Βρήκες έτσι τον τρόπο να συνδυάσεις δύο μεγάλες αγάπες θα λέγαμε; Αν και σε κάποιες περιπτώσεις αυτά τα δύο τέμνονται ή και ταυτίζονται, η στιχουργία και η ποίηση είναι δύο διαφορετικά πράγματα. Πάντα αγαπούσα το τραγούδι και πάντα θα περιλαμβάνω στους δασκάλους μου τους μεγάλους στιχουργούς. Οι λίγοι στίχοι που έχω γράψει για τραγούδια και έχουν βρει τελικά το δρόμο προς τη δισκογραφία, είναι κάτι που με κάνει να νιώθω πιο κοντά σε αυτή τη μεγάλη μου αγάπη.

Η «Σκιά γυναίκα» είναι το δεύτερο βιβλίο που κυκλοφορείς. Το πρώτο είχε τον τίτλο «Η καχυποψία ενός άλλοθι» και κυκλοφόρησε το 2010. Τι περιλαμβάνουν τα μελλοντικά σου σχέδια; Υπάρχουν σκόρπιες σημειώσεις και ιδέες για ένα επόμενο βιβλίο, αλλά ακόμα είναι σε πολύ εμβρυακό στάδιο. Εξάλλου η εποχή- όσον αφορά στο εκδοτικό σύστημα- δεν ευνοεί και πολύ.

*Πρώτη δημοσίευση click@life.gr